Forum Konstancina

piechocinski

Azbest czyli giga problem

Polityka stała się w polskim wykonaniu tak toksyczna, ze postanowiłem ją pominąć w krajowym ujęciu i zająć się polityką jako działaniem na rzecz rozwiązywania autentycznych problemów. Jeszcze bardziej szkodliwa substancją niż nienawiść w politycznych relacjach jest azbest ,cichy morderca którego tak dużo wokół nas. Na ostatnim wakacyjnym posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska zajmowaliśmy się projektem Programu usuwaniu azbestu na Mazowszu. Przez lata azbest powszechnie wykorzystywano w budownictwie, energetyce, transporcie i przemyśle chemicznym. Azbest był wykorzystywany do produkcji około 3000 wyrobów przemysłowych (wyroby azbestowo –cementowe, izolacyjne, uszczelniające, wyroby cierne, wyroby hydroizolacyjne ).

Od ośmiu lat obowiązuje ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Szacuje się ,ze udział płyt azbestowo-cementowych w pokryciach dachowych i elewacjach budynków mieszkalnych na terenach wiejskich wynosi 90 %,miejsko-wiejskich 50 % i na terenach miejskich -25 %.Udział płyt azbestowo-cementowych w pokryciach dachowych budynków inwentarskich przekracza 90 %.

Szacowana ilość wyrobów azbestowych w budynkach mieszkalnych,
użyteczności publicznej i inwentarskich powiatach podwarszawskich w tysiącach ton :

grodziski-20 619
legionowski-19 116
nowodworski-23 037
otwocki-33 079
piaseczyński-34 860
pruszkowski-27 882
warszawski zachodni-30 940
wołomiński-46 899
m.st.Warszawa-88 894

Łącznie na terenie Mazowsza występuje ponad 1,5 mln ton wyrobów zawierających azbest.
W województwie Mazowieckim aż 93 % ogółu wyrobów zawierających azbest zabudowana jest w budynkach mieszkalnych i inwentarskich.
Rury azbestowo-cementowe stanowią 4,4% a wyroby zawierające azbest zinwentaryzowane przez przedsiębiorców -2,7 %.

Analizując wskaźnik nagromadzenia azbestu (w tonach na kilometr kwadratowy powierzchni) najgorsza sytuacja występuje w Warszawie i powiatach grodziskim, piaseczyńskim, otwockim i warszawsko zachodnim.
Wskazie nagromadzenia (tony/km kwadrat) :

grodziski- 55,4
legionowski- 49,0
nowodworski-33,3
otwocki-53,8
piaseczyński-56,1
pruszkowski- 113,3
warszawski zachodni-58,0
wołomiński-49,1
m.st.Warszawa-171,9.

Materiały i odpady zawierające azbest nie mogą być poddawane procesowi odzysku. Jedynym sposobem jest ich unieszkodliwienie. Obecnie na terenie województwa Mazowieckiego funkcjonuje jedno składowisko przyjmujące odpady zawierające azbest Rachocin w powiecie sierpeckim. W dalszym ciągu nie wdrożono technologii unieszkodliwiania .
Mazowiecki program usuwania wyrobów zawierających azbest zakłada utylizację wyrobów azbestowych do 2032 roku ,podzielony jest na II etapy.

W etapie I lata 2007-2012 planuje się budowę 3 składowisk o łącznej powierzchni 10 ha –szacowany koszt 20 mln złotych.
W etapie drugim zaplanowano budowę 2 składowisk o łącznej powierzchni 11 ha i w III etapie 2023-2032 dwa składowiska około 7 ha.
W dyskusji na Komisji Ochrony Środowiska wskazywałem na to ,ze kluczowe obecnie jest wyznaczenie lokalizacji tych składowisk i pilne uzgodnienie z samorządami lokalnymi zmian w planach przestrzennego zagospodarowania tych planowanych inwestycji. Liczyć się bowiem należy z powszechną niechęcią mieszkańców co do lokalizacji tego typu składowisk na terenie ich gmin ,potrzebami zapewnienia stosownych obszarów ograniczonego użytkowania wokół tych lokalizacji, procesem wykupu gruntów pod same składowiska i strefy ochronne.
Program wojewódzki może być zrealizowany tylko przy ścisłej współpracy samorządu wojewódzkiego z gminnymi i powiatowymi.
Kluczową sprawą obok wskazań lokalizacyjnych jest szybka powszechna inwentaryzacja obiektów i wyrobów zawierających azbest na szczeblu każdej gminy według jednolitego systemu choćby po to aby przerwać wprowadzanie odpadów do środowiska w sposób niekontrolowany (wywożenie do lasów ,zakopywanie, wrzucanie do cieków wodnych) i opracowanie gminnych i powiatowych programów usuwania azbestu.

W skali kraju Program kosztować będzie blisko 50 mld złotych. Szacujemy ,że na Mazowszu pozbycie się azbestu to wydatek rzędu 7 mld złotych. Radni województwa w dyskusji nad projektem Programu zwracali uwagę na to, ze zdecydowana większość gospodarstw domowych, samorządów a nawet przedsiębiorstw nie jest w stanie w oparciu o środki własne zrealizować założenia Programu i pozbyć się wyrobów zawierających azbest.

Sugerowaliśmy aby budować Program w oparciu o następującą zasadę 90 % kosztów utylizacji azbestu ponosi stron publiczna (samorząd wojewódzki, powiatowy i gminny, Wojewódzki fundusz Ochrony Środowiska I Gospodarki Wodnej ,inne fundusze ).Budowa zakładów utylizacji azbestu odbędzie się przy wsparciu funduszy publicznych.

W pierwszej kolejności wyroby azbestowe usuwane będą z obiektów użyteczności publicznej i budynków mieszkalnych.
Jak widać z powyższych rozważań wyeliminowanie azbestu z naszego otoczenia to kosztowne i długotrwałe wyzwanie. Co prawda Program Krajowy nakłada na nas obowiązek pozbycia się azbestu do roku 2032 ale obserwując mizerne skutki dotychczasowych działań i skalę wyzwań uruchomienie w praktyce programu jest prawą pilną i ważną. Zapraszam do dyskusji jak zrobić to dobrze i skutecznie.

Janusz Piechociński Przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska Sejmiku Mazowieckiego